November 18, 2024
Ngày 17/11, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã thông qua quyết định cho phép Ukraine sử dụng vũ khí do Mỹ sản xuất để thực hiện các cuộc tấn công sâu trong lãnh thổ Nga. Đây được coi là một sự thay đổi đáng kể trong chính sách của Washington đối với cuộc xung đột Ukraine-Nga, một động thái có thể làm thay đổi đáng kể cục diện chiến trường.
Tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: Quyết định mang tính bước ngoặt
Sau nhiều tháng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy yêu cầu Mỹ gỡ bỏ hạn chế về cách sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp, quyết định này được cho là nhằm đáp trả việc Nga triển khai lực lượng bộ binh Triều Tiên hỗ trợ quân đội Nga.
Các cuộc tấn công dự kiến sẽ được thực hiện bằng tên lửa tầm xa ATACMS, với tầm bắn lên tới 306 km, cho phép Ukraine nhắm vào các mục tiêu chiến lược sâu trong lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, chi tiết của chiến dịch không được tiết lộ vì lý do an ninh.
Phát biểu trong bài diễn văn buổi tối, ông Zelenskyy ngụ ý về các kế hoạch tấn công, nói:
“Hãy để các tên lửa tự lên tiếng. Những cuộc tấn công không được thông báo trước.”
Dù vậy, quyết định này không nhận được sự ủng hộ từ tất cả các phía. Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối bình luận, trong khi một số quan chức Mỹ vẫn hoài nghi về hiệu quả của động thái này trong việc thay đổi chiều hướng cuộc chiến.
Phản ứng từ Nga: Lo ngại leo thang chiến tranh
Phía Nga nhanh chóng lên án quyết định này. Ông Vladimir Dzhabarov, phó Chủ tịch Ủy ban các vấn đề quốc tế của Thượng viện Nga, cảnh báo rằng đây có thể là khởi đầu cho một cuộc “Đệ tam Thế chiến.” Ông Andrei Klishas, thành viên Hội đồng Liên bang Nga, cho rằng phương Tây đã đẩy căng thẳng đến mức có thể dẫn đến “sự hủy diệt của nhà nước Ukraine trong một đêm.”
Quan điểm nội bộ Mỹ và tác động chính trị
Trong khi chính quyền Biden muốn sử dụng thời gian còn lại để củng cố vị thế của Ukraine trước khi chuyển giao quyền lực cho Tổng thống đắc cử Donald Trump, quyết định này cũng vấp phải tranh cãi.
Ông Trump, người chỉ trích việc Mỹ hỗ trợ tài chính và quân sự cho Ukraine, chưa đưa ra bình luận chính thức. Tuy nhiên, Richard Grenell, một cố vấn chính sách đối ngoại thân cận của ông Trump, chỉ trích động thái này là hành động leo thang không cần thiết trước khi chuyển giao quyền lực.
Một số thành viên Đảng Cộng hòa, như Dân biểu Mike Turner, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, hoan nghênh quyết định này nhưng nhấn mạnh rằng Mỹ lẽ ra nên hành động sớm hơn.
Bối cảnh chiến trường và triển vọng đàm phán
Quân đội Ukraine hiện đang chịu áp lực lớn sau khi mất một số vùng lãnh thổ quan trọng, trong đó có khu vực Kursk mà họ đã chiếm được trong đợt tấn công hồi tháng 8. Quyết định gỡ bỏ hạn chế tấn công của Mỹ có thể giúp Kyiv có lợi thế trên bàn đàm phán, nếu một lệnh ngừng bắn được đề xuất.
Ông Alex Plitsas, nhà nghiên cứu tại viện Atlantic Council, nhận định:
“Việc dỡ bỏ các hạn chế này giống như việc cởi trói tay cho Ukraine, nhưng đáng lẽ nó phải được thực hiện từ lâu. Vũ khí như ATACMS hay F-16 nên được cung cấp ngay từ đầu.”
Quyết định này có thể làm gia tăng xung đột, khi Nga xem đây là sự can thiệp trực tiếp của Mỹ vào cuộc chiến. Nếu các cuộc tấn công sâu của Ukraine diễn ra, áp lực sẽ gia tăng lên cả hai phía, đồng thời đặt ra câu hỏi về các bước đi tiếp theo của Tổng thống đắc cử Trump, người từng tuyên bố sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh nhưng không đưa ra chi tiết.
Trong bối cảnh này, việc tăng cường vũ khí tấn công của Ukraine có thể là con dao hai lưỡi: tạo áp lực quân sự lên Nga nhưng cũng làm gia tăng nguy cơ đụng độ trực tiếp giữa các cường quốc, đẩy thế giới vào một giai đoạn căng thẳng mới.
